डॉ.ए.पी.जे. अब्दुल कलाम हे भारतीय शास्त्रज्ञ आणि भारताचे माजी राष्ट्रपती होते. त्यांचा जन्म 15 ऑक्टोबर 1931 रोजी रामेश्वरम, तामिळनाडू, भारत येथे झाला.डॉ. ए पी जे अब्दुल कलाम यांचा जन्म एका गरीब, तमिळ, मुस्लिम कुटुंबात झाला. ते आपल्या कुटुंबासह तामिळनाडूच्या रामेश्वरममध्ये राहत होते, जिथे त्यांचे वडील जैनुलब्दीन यांच्याकडे बोट होती आणि ते स्थानिक मशिदीचे इमाम होते. त्यांची आई, आशिअम्मा, गृहिणी होत्या.
कलाम यांना त्यांच्या कुटुंबात चार भाऊ आणि एक बहीण होती, त्यापैकी ते सर्वात लहान होते. कलाम यांचे पूर्वज श्रीमंत व्यापारी आणि जमीन मालक होते आणि त्यांच्याकडे विस्तीर्ण जमीन आणि मालमत्ता होती. पण कालांतराने पंबन पूल बंद झाल्यामुळे यात्रेकरूंची ने-आण करण्याचा आणि किराणा मालाचा व्यापार करण्याच्या व्यवसायाचे मोठे नुकसान झाले. परिणामी, कलाम यांच्या कुटुंबाचे उत्पन्न अपुरे पडू लागले आणि त्यांना उदरनिर्वाहासाठी कठीण संघर्ष करावा लागला. लहान वयात कलाम यांना त्यांच्या कौटुंबिक उत्पन्नासाठी वृत्तपत्रे विकावी लागली.
ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांची शैक्षणिक माहिती
कलाम यांचे शिक्षण रामनाथपुरम येथील श्वार्ट्झ उच्च माध्यमिक विद्यालयात आणि नंतर तिरुचिरापल्ली येथील सेंट जोसेफ महाविद्यालयात झाले. 1955 मध्ये त्यांनी मद्रास इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीमधून भौतिकशास्त्रात पदवी प्राप्त केली. त्यानंतर त्यांनी बंगळुरू येथील इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्समध्ये पदवीचे शिक्षण घेतले, जिथे त्यांनी 1960 मध्ये एरोस्पेस अभियांत्रिकीची पदवी प्राप्त केली.
ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांचे विज्ञान आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रातील कार्य
कलाम यांनी संरक्षण, संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) आणि भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) मध्ये शास्त्रज्ञ म्हणून त्यांच्या कारकिर्दीची सुरुवात केली, जिथे त्यांनी भारताचे पहिले उपग्रह प्रक्षेपण वाहन आणि बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांच्या विकासावर काम केले. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम, यांना भारताच्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमाच्या विकासावर केलेल्या कामासाठी “मिसाईल मॅन” म्हणूनही ओळखले जाते. नंतर त्यांनी DRDO चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून काम केले.नंतर, त्यांनी भारत सरकारचे मुख्य वैज्ञानिक सल्लागार म्हणून काम केले आणि भारताच्या आण्विक प्रकल्पाच्या विकासात त्यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. ते भारतातील विज्ञान आणि तंत्रज्ञान शिक्षणाचे जोरदार समर्थक होते.
उत्तर – अबुल पाकीर ज़ैनुलाब्दीन अब्दुल कलाम (जन्म ऑक्टोबर १५, १९३१, तमिळनाडू, भारत)
प्र. वाचन प्रेरणा दिन कधी साजरा केला जातो?
उत्तर – 2015 पासून ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांचा 15 ऑक्टोबर हा जन्मदिन महाराष्ट्र राज्यात “वाचन प्रेरणा दिन” म्हणून साजरा केला जातो. दरवर्षी 15 ऑक्टोबर हा दिवस शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये वाचन प्रेरणा दिन म्हणून साजरा करण्यात येतो.
प्र. अब्दुल कलाम यांना कोणत्या विद्यापीठातून पदवी मिळाली?
उत्तर – त्यांनी तिरुचिरापल्ली, तमिळनाडू येथील सेंट जोसेफ कॉलेजमधून भौतिकशास्त्रातील पदवी आणि मद्रास इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीमधून MIT एरोस्पेस अभियांत्रिकीमध्ये पदवी प्राप्त केली
2002 मध्ये, कलाम भारताचे राष्ट्रपती म्हणून निवडून आले, ते वैज्ञानिक असलेले पहिले राष्ट्रपती बनले आणि दक्षिणेकडील तामिळनाडू राज्याचे केंद्रात पद धारण करणारे पहिले व्यक्ती बनले. विज्ञान आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रातील त्यांच्या कार्यासाठी आणि सामान्य लोकांमध्ये शिक्षण आणि वैज्ञानिक साक्षरता वाढवण्याच्या त्यांच्या प्रयत्नांसाठी त्यांची आठवण केली जाते.
भारताचे राष्ट्रपती म्हणून ए.पी.जे.अब्दुल कलाम यांचे कार्य
ए.पी.जे. अब्दुल कलाम हे भारताचे 11 वे राष्ट्रपती होते. त्यांनी 2002 ते 2007 या कालावधीत भारताचे राष्ट्रपती म्हणून काम केले. त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी इतर राष्ट्रांशी देशाचे संबंध सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित केले आणि भारतातील विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीसाठी काम केले. त्यांनी शिक्षण आणि आर्थिक विकासाच्या गरजेवरही भर दिला आणि सामान्य भारतीयांचे जीवन सुधारण्यासाठी तंत्रज्ञानाच्या वापराला प्रोत्साहन देण्याचा प्रयत्न केला.
भारताचे राष्ट्रपती म्हणून ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांनी इतर देशांशी घनिष्ठ संबंध निर्माण करण्यासाठी, वैज्ञानिक आणि तांत्रिक प्रगतीला चालना देण्यासाठी आणि अर्थव्यवस्था सुधारण्यासाठी कार्य केले. त्यांनी शिक्षण प्रणाली सुधारण्यासाठी आणि सर्व भारतीयांसाठी शिक्षणाची उपलब्धता वाढवण्यासाठीही काम केले. ते त्यांच्या नम्र स्वभावासाठी ओळखले जात होते आणि भारतातील लोकांमध्ये ते मोठ्या प्रमाणावर लोकप्रिय होते.
अध्यक्षपद सोडल्यानंतरचा प्रवास
राष्ट्रपती पद सोडल्यानंतर कलाम हे तिरुवनंतपुरम येथील भारतीय अंतराळ विज्ञान आणि तंत्रज्ञान संस्थेचे कुलपती झाले. अण्णा विद्यापीठाच्या एरोस्पेस अभियांत्रिकी महाविद्यालयात प्राध्यापकही झाले. याशिवाय त्यांना देशातील अनेक महाविद्यालयांमध्ये व्हिजिटिंग प्रोफेसर म्हणून बोलावण्यात आले.
ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांचे व्यक्तिमत्त्व
ए.पी.जे. अब्दुल कलाम हे त्यांच्या शांत आणि नम्र स्वभावासाठी ओळखले जात होते. तो एक सखोल आध्यात्मिक माणूस होता आणि त्याचे वर्णन अनेकदा नम्र, दयाळू आणि सौम्य असे केले जाते. त्यांच्या अनेक कर्तृत्व आणि उच्च पदावर असतानाही, ते नेहमीच विनम्र होते आणि भारतातील लोकांची सेवा करण्यावर त्यांचा भर होता. त्याच्या सहजतेने आणि सुलभतेने त्याला एक लोकप्रिय व्यक्तिमत्व बनवले आणि सार्वजनिक सेवेच्या त्याच्या वचनबद्धतेबद्दल त्याचे मोठ्या प्रमाणावर कौतुक झाले.भारत सरकारने ‘पद्मभूषण’, ‘पद्मविभूषण‘ व 1997 मध्ये ‘भारतरत्न’ हा सर्वोच्च किताब देऊन त्यांचा सन्मान केला. 27 जुलै 2015 रोजी त्यांचे निधन झाले.
डाॅ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांची लोकप्रिय पुस्तके :
ए.पी.जे. अब्दुल कलाम हे एक भारतीय शास्त्रज्ञ आणि राजकारणी होते ज्यांनी 2002 ते 2007 पर्यंत भारताचे 11 वे राष्ट्रपती म्हणून काम केले होते. ते एक प्रसिद्ध शास्त्रज्ञ होते आणि त्यांनी एरोस्पेस अभियांत्रिकी क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले होते. ते एक विपुल लेखक देखील होते आणि त्यांनी अनेक पुस्तके लिहिली होती. त्यांच्या काही उल्लेखनीय पुस्तकांमध्ये “विंग्ज ऑफ फायर”, “इग्नाइटेड माइंड्स”, “इंडिया 2020”, आणि “द ल्युमिनस स्पार्क्स” यांचा समावेश आहे. त्याच्या पुस्तकांमध्ये विज्ञान, तंत्रज्ञान, राजकारण आणि वैयक्तिक विकास यासह विविध विषयांचा समावेश आहे.त्यांच्या काही उल्लेखनीय पुस्तकांचा समावेश इथे केला आहे:
- टर्निंग पॉईंट : अ जर्नी थ्रु चॅलेंजेस (Turning Points: A Journey Through Challenges (टर्निंग पॉइंट्स याच नावाचा मराठी अनुवाद : अंजनी नरवणे)
- इग्नाइटेड माइंड्स (Ignited Minds: Unleashing the power within India)(प्रज्वलित मने या नावाचा मराठी अनुवाद, अनुवादक : चंद्रशेखर मुरगुडकर)
- Wings of Fire: An Autobiography of Abdul Kalam विंग्ज ऑफ फायर (आत्मचरित्र) मराठीत अग्निपंख नावाने अनुवाद, अनुवादक : डॉ.माधुरी शानभाग
- माय जर्नी : टान्सफॉर्मिंग ड्रीम्स इन टू अॅक्शन My Journey: Transforming Dreams into Actions
- The Luminous Sparks
- India 2020: A Vision for the New Millennium
- Target 3 Billion
- The Life Tree
- Inspiring Thoughts
- Spirit of India
- Guiding Souls: Dialogues on the Purpose of Life
अब्दुल कलाम यांचे देश विकासातील योगदान आणि त्यांची ग्रंथसंपदा कशी युवकांना प्रेरणा देते आणि विकसित भारताच्या स्वप्नपूर्तीसाठी VISION त्यांनी कसे मांडले होते याची माहिती त्यांच्या पुस्तकातून मिळते
खूप खूप धन्यवाद ! चांगल्या माहितीबद्दल ……….
Thank you