जगातील 10 सर्वात लांब नद्या: नाईल नदी ही जगातील सर्वात लांब नदी आहे तर Amazon ही जगातील सर्वात मोठी( पात्राच्या रुंदी नुसार ) नदी आहे. नदी ही एक नैसर्गिक वाहणारी गोड्या पाण्याचे जलकुंभ आहे. नदी सामान्यतः महासागर, समुद्र, तलाव किंवा इतर नदीकडे वाहते. हा जलविज्ञान चक्राचा एक भाग आहे; भूजल पुनर्भरण, झरे आणि नैसर्गिक बर्फ आणि स्नोपॅकमध्ये (उदा., हिमनद्यांमधून) साठलेले पाणी सोडणे यासारख्या इतर स्त्रोतांमधुन ड्रेनेज बेसिनद्वारे पर्जन्यवृष्टीतून पाणी साधारणपणे नदीत जमा होते. जगातील 10 सर्वात लांब नद्या खालील तक्त्यामध्ये दिल्या आहेत.
जगातील 10 सर्वात लांब नद्या
एकूण लांबी, स्थान, निचरा क्षेत्र, नाल्यांचे नाव आणि आच्छादित देशांसह जगातील 10 सर्वात लांब नद्यांची यादी येथे आहे.
नदीचे नाव | उगम स्थान | लांबी (Km) | नदीप्रनालीचे क्षेत्र | बाह्य प्रवाह/स्थान | देश |
---|---|---|---|---|---|
नाईल | आफ्रिका | 6650 | 32,54,555 | भूमध्य समुद्र | इथिओपिया, इरिट्रिया, सुदान, युगांडा, टांझानिया, केनिया, रवांडा, बुरुंडी, इजिप्त, काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक, दक्षिण सुदान |
अमेझॉन | साउथ अमेरिका | 6575 | 70,50,000 | अटलांटिक महासागर | ब्राझील, पेरू, बोलिव्हिया, कोलंबिया, इक्वाडोर, व्हेनेझुएला, गयाना |
मिसिसिपी | USA | 6300 | 29,80,000 | मेक्सिकोचे आखात /लुइझियाना | यूएसए, कॅनडा |
यांगत्से | चीन | 6275 | 18,00,000 | पूर्व चीन समुद्र | चीन |
येनिसी | रशिया | 5539 | 2,580,000 | कारा समुद्रामधील येनिसी आखात/सैबेरीया | रशिया, मंगोलिया |
यलो | चीन | 5464 | 745,000 | बीओ समुद्र Bohai Sea | चीन |
ओब-इर्तिश (Ob-Irtysh) | रशिया | 5410 | 2,990,000 | ओबचे आखात | रशिया, कझाकस्तान, चीन, मंगोलिया |
पराणा | उरुग्वे | 4880 | 2,582,672 | Rio de la Plata | ब्राझील, अर्जेंटिना, पॅराग्वे, बोलिव्हिया, उरुग्वे |
काँगो | आफ्रिका | 4700 | 3,680,000 | अटलांटिक महासागर | काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक, मध्य आफ्रिकन प्रजासत्ताक, अंगोला, काँगोचे प्रजासत्ताक, टांझानिया, कॅमेरून, झांबिया, बुरुंडी, रवांडा |
अमूर | आशिया | 4480 | 1,855,000 | ओखोत्स्कचा समुद्र (Sea of Okhotsk) | रशिया, चीन, मंगोलिया |
जगातील 10 सर्वात लांब नद्यांचे तपशीलवार विश्लेषण खाली दिले आहे.
1. नाईल नदी- 6650किमी
नाईल नदी ही जगातील सर्वात लांब नदी मानली जाते. नाईल नदीची एकूण लांबी 6650 किलोमीटर आहे. व्हिक्टोरिया तलाव हे नदीचे उगमस्थान मानले जाते. ती इजिप्त, युगांडा, इथिओपिया, केनिया, टांझानिया, रवांडा, काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक (the Democratic Republic of the Congo), इरिट्रिया, बुरुंडी, सुदान आणि दक्षिण सुदानमधून वाहते. ब्लू आणि व्हाईट नाईल या नदीच्या दोन उपनद्या आहेत. जरी आपल्यापैकी बहुतेकांसाठी, नाईल नदी ही जगातील सर्वात लांब नदी आहे, परंतु विद्वानांचा एक वर्ग असा आहे जो अमेझॉन नदीला सर्वात लांब नदी या शीर्षकाचा खरा विजेता मानतो. नाईल आणि ऍमेझॉन सारख्या मोठ्या नद्यांचे असंख्य स्त्रोत आणि अनेक मोठ्या आणि लहान उपनद्या आहेत. नदीची खरी लांबी मोजायची असेल तर नदीचा सर्वात दूरचा स्रोत शोधण्याची गरज आहे. बहुतेकदा, असे स्त्रोत दुर्गम आणि अती दुर्गम ठिकाणी असतात, ज्यामुळे अशा स्त्रोतांचा शोध घेणे कठीण काम होते.
2. अॅमेझॉन नदी- 6575 किमी
अॅमेझॉन नदी निःसंशयपणे पाण्याच्या विसर्जनाच्या प्रमाणात जगातील सर्वात मोठी नदी आहे. तथापि, जगातील दुसरी-सर्वात लांब नदी म्हणून तिचे स्थान खूप विवादित आहे कारण हे शीर्षक इजिप्तमधील नाईल नदीला बऱ्याच काळापासून दिले गेले आहे. अॅमेझॉनच्या उत्पत्तीच्या निर्धारावरून वाद निर्माण झाला आहे. अलीकडील 2014 चा अभ्यास असा दावा करतो की अॅमेझॉनची उत्पत्ती कॉर्डिलेरा रुमी क्रूझ मध्ये शोधली जाऊ शकते.
3. मिसिसिपी नदी- 6300 किमी
मिसिसिपी, मिसूरी आणि जेफरसन नद्यांचा समावेश असलेली नदी प्रणाली ही जगातील तिसरी सर्वात लांब नदी प्रणाली म्हणून ओळखली जाते. नदी प्रणाली 31 यूएस राज्ये आणि 2 कॅनेडियन प्रांतांमधून निचरा करते. मिसिसिपी नदी उत्तर मिनेसोटा येथे सुरु होते जिथे इटास्का सरोवर हे नदीचे उगमस्थान असल्याचे मानले जाते आणि ते मेक्सिकोच्या आखातात जाते. तथापि, जेव्हा आम्ही जेफरसन नदीला मिसिसिपी नदीचा सर्वात दूरचा स्रोत मानतो, तेव्हा आम्हाला मिसिसिपी-मिसुरी-जेफरसन नदी प्रणाली मिळते.
4. यांगत्से नदी- 5275 किमी
यांगत्सेनदी ही जगातील चौथी सर्वात लांब नदी आहे आणि संपूर्णपणे एका देशात वाहणारी सर्वात लांब नदी आहे. ती आशियातील सर्वात लांब नदी देखील आहे. यांगत्से नदीच्या खोऱ्यात जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या देशाच्या म्हणजेच चीनच्या लोकसंख्येपैकी एक तृतीयांश लोक राहतात. पारंपारिकपणे, चीन सरकार तंगुला पर्वतांमध्ये असलेल्या तुओतुओ उपनदीला नदीचा स्रोत म्हणून ओळखते. तथापि, नवीन माहितीनुसार, यांगत्से नदीचा उगम जरी टेकडीवर आहे जिथून डॅम क्यू उपनदीचे मुख्य पाणी उगम पावते. या उपनद्या सामील होऊन बलाढ्य यांगत्से नदी बनते जी शेवटी शांघाय येथील पूर्व चीन समुद्रात जाते.
5. येनिसी नदी- 5539 किमी
ही जगातील पाचवी सर्वात लांब नदी प्रणाली आहे आणि आर्क्टिक महासागरात वाहणारी सर्वात मोठी नदी आहे. सेलेंज नदीला या नदी प्रणालीचे मुख्य पाणी मानले जाते. सेलेंज नदी ९९२ किमी लांब आहे आणि ती बैकल सरोवरात जाते. अंगारा नदी लिस्टव्यांकाजवळील बैकल सरोवरातून उगवते आणि रशियाच्या इर्कुत्स्क ओब्लास्टमधून वाहते आणि शेवटी स्ट्रेलकाजवळ येनिसी नदीला मिळते. येनिसी शेवटी आर्क्टिक महासागरात वाहून जाते. कव्हर केलेली एकूण लांबी 5870 किमी आहे.
6. यलो नदी- 5464 किमी
यलो नदीला तिच्या रंगासाठी म्हणतात, ती पाण्यातील मोठ्या प्रमाणात सैल गाळाचा परिणाम आहे, या विशाल नदीला हुआंग हे असेही म्हणतात. तीचे खोरे हे प्राचीन चिनी संस्कृतीचे जन्मस्थान मानले जाते आणि ते आजही देशासाठी व्यावहारिक आणि प्रतीकात्मकदृष्ट्या खूप मोलाचे आहे.
7. ओब-इर्तिश नदी- 5410 किमी
ओब-इर्तिश, ज्याला ओब नदी म्हणूनही ओळखले जाते, येनिसी आणि लेनासह तीन महान सायबेरियन नद्यांपैकी एक दर्शवते. हे अल्टास पर्वतापासून पसरते आणि आर्क्टिक महासागरात वाहते.
8. पराणा नदी- 4880 किमी
दक्षिण अमेरिकेत स्थित, पराना नदी ही जगातील सर्वात लांब नद्यांपैकी एक आहे आणि खंडातील दुसरी सर्वात मोठी आहे. त्याचे नाव para rehe onáva चे संक्षिप्त रूप आहे, ज्याचे भाषांतर “समुद्रासारखे” आहे.
9. काँगो नदी- 4700 किमी
पूर्वी झैरे नदी म्हणून ओळखली जाणारी, काँगो संपूर्ण आफ्रिका खंडात एका वळणावर पसरलेली आहे आणि विषुववृत्त दोनदा ओलांडणारी एकमेव नदी असल्याचा गौरव तिला आहे. ही पृथ्वीवरील सर्वात खोल नदी देखील आहे, जीची खोली काही ठिकाणी 700 फूटांपेक्षा जास्त आहे.
10. अमूर नदी- 4480 किमी
ईशान्य चीन आणि रशिया यांच्या सीमेवर पसरलेली, हेलॉन्ग जियांग म्हणून ओळखली जाणारी अमूर नदी ही जगातील दहावी सर्वात लांब नदी आहे. अमूर हा शब्द “पाणी” या शब्दापासून उद्भवला आहे असे मानले जात असताना, चीनी हेलॉन्ग जिआंगचे भाषांतर “ब्लॅक ड्रॅगन नदी” असे केले जाते.
जगातील टॉप 10 सर्वात लांब नद्या – FAQ
प्रश्न 1. जगातील सर्वात लांब नदी कोणती आहे?
उत्तर- नाईल नदी ही 6650 किमी लांबीची जगातील सर्वात लांब नदी आहे.
प्रश्न 2. जगातील सर्वात मोठी नदी कोणती आहे?
उ. अॅमेझॉन ही जगातील सर्वात मोठी नदी आहे.
प्रश्न 3. आशियातील सर्वात लांब नदी कोणती आहे?
उ. यांगत्से ही आशियातील सर्वात लांब नदी आहे.
प्रश्न 4. पृथ्वीवरील सर्वात खोल नदी कोणती आहे?
उ. काँगो ही पृथ्वीवरील सर्वात खोल नदी आहे.
प्रश्न 5. कोणती नदी विषुववृत्त दोनदा ओलांडते?
उ. काँगो नदी विषुववृत्त दोनदा ओलांडते.