दादासाहेब फाळके पुरस्कार यादी -1969 -2023
दादासाहेब फाळके पुरस्कार हा चित्रपट क्षेत्रातील भारतातील सर्वोच्च पुरस्कार आहे. माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाने स्थापन केलेल्या चित्रपट महोत्सव संचालनालयाद्वारे दरवर्षी राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार सोहळ्यात तो सादर केला जातो. हा पुरस्कार माहिती व प्रसारण मंत्रालय, भारत खात्यातर्फे दिला जातो. दरवर्षी भरवल्या जाणाऱ्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार सोहळयादरम्यान ह्या पुरस्काराचे वाटप केले जाते.
प्राप्तकर्त्याला भारतीय चित्रपटांच्या वाढीसाठी आणि विकासासाठी केलेल्या उत्कृष्ट योगदानाबद्दल सन्मानित केले जाते आणि भारतीय चित्रपट उद्योगातील प्रतिष्ठित व्यक्तींचा समावेश असलेल्या समितीद्वारे त्याची निवड केली जाते. या पुरस्कारामध्ये स्वर्ण कमल (सुवर्ण कमळ) पदक, एक शाल आणि रोख बक्षीस ₹1,000,000 (US$13,000) यांचा समावेश आहे. 1969 मध्ये प्रथम सादर करण्यात आलेला हा पुरस्कार दादासाहेब फाळके यांच्या भारतीय चित्रपटसृष्टीतील योगदानाच्या स्मरणार्थ भारत सरकारने सुरू केला होता. फाळके (1870-1944), ज्यांना “भारतीय चित्रपटाचे जनक” म्हणून ओळखले जाते, ते एक भारतीय चित्रपट निर्माता होते ज्यांनी भारतातील पहिला पूर्ण-लांबीचा चित्रपट, राजा हरिश्चंद्र (1913) दिग्दर्शित केला होता.
दादासाहेब फाळके पुरस्काराचे आत्तापर्यंतचे मानकरी 1969 – 2021 :-
| अ.नं. | पुरस्कारीत वर्ष | पुरस्कारीत व्यक्ती |
|---|---|---|
| १ | १९६९ | देविकाराणी रोअरिच |
| २ | १९७० | बी. एन्. सरकार |
| ३ | १९७० | पृथ्वीराज कपूर |
| ४ | १९७२ | पंकज मलिक |
| ५ | १९७३ | रुबी मायर्स |
| ६ | १९७४ | बी. एन्. रेड्डी |
| ७ | १९७५ | धीरेन गांगुली |
| ८ | १९७६ | कानन देवी |
| ९ | १९७७ | नितीन बोस |
| १० | १९७८ | आर्. सी. बोराल |
| ११ | १९७९ | सोहराब मोदी |
| १२ | १९८० | पी. जयराज |
| १३ | १९८१ | नौशाद अली |
| १४ | १९८२ | एल्. व्ही.प्रसाद |
| १५ | १९८३ | दुर्गा खोटे |
| १६ | १९८४ | सत्यजित राय |
| १७ | १९८५ | व्ही. शांताराम |
| १८ | १९८६ | बी. नागी रेड्डी |
| १९ | १९८७ | राज कपूर |
| २० | १९८८ | अशोककुमार |
| २१ | १९८९ | लता मंगेशकर |
| २२ | १९९० | ए. नागेश्वरराव |
| २३ | १९९१ | भालजी पेंढारकर |
| २४ | १९९२ | भूपेन हजारिका |
| २५ | १९९३ | मजरूह सुलतानपुरी |
| २६ | १९९४ | दिलीपकुमार |
| २७ | १९९५ | राजकुमार (कन्नड अभिनेता) |
| २८ | १९९६ | शिवाजी गणेशन |
| २९ | १९९७ | कवी प्रदीप |
| ३० | १९९८ | बी. आर्. चोप्रा |
| ३१ | १९९९ | हृषिकेश मुखर्जी |
| ३२ | २००० | आशा भोसले |
| ३३ | २००१ | यश चोप्रा |
| ३४ | २००२ | देव आनंद |
| ३५ | २००३ | मृणाल सेन |
| ३६ | २००४ | अदूर गोपालकृष्णन |
| ३७ | २००५ | श्याम बेनेगल |
| २८ | २००६ | तपन सिन्हा |
| ३९ | २००७ | मन्ना डे |
| ४० | २००८ | वी.के. मूर्ति |
| ४१ | २००९ | डी. रामानायडू |
| ४२ | २०१० | के. बालाचंदर |
| ४३ | २०११ | सौमित्र चटर्जी |
| ४४ | २०१२ | प्राण कृष्ण सिकंद |
| ४५ | २०१३ | गुलजार |
| ४६ | २०१४ | शशि कपूर |
| ४७ | २०१५ | मनोज कुमार |
| ४८ | २०१६ | कसीनथुनी विश्वनाथ |
| ४९ | २०१७ | विनोद खन्ना |
| ५० | २०१८ | अमिताभ बच्चन |
| ५१ | (२०१९)२०२१ | रजनीकांत |
| ५२ | (२०२०)२०२२ | आशा पारेख |
| ५३ | (२०२१)२०२३ | वहीदा रेहमान |
| ५४ | (२०२२)२०२४ | मिथुन चक्रवर्ती |
दादासाहेब फाळके आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव पुरस्कार 2022 विजेत्यांची यादी
1फिल्म ऑफ द ईयर – पुष्पा: द राइज.
हे पण वाचा:👇
२ सर्वोत्कृष्ट चित्रपट – शेरशाह. .
3 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता – रणवीर सिंग 83 साठी ‘मिमी’साठी. .
4 सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री – कृती सेनन स्टेट ऑफ सीज: टेंपल अटॅकसाठी.
5 सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक – केन घोष. .
6 चित्रपट उद्योगातील उत्कृष्ट योगदान – आशा पारेख.
7 कागजसाठी सतीश कौशिक – सहाय्यक भूमिकेतील सर्वोत्कृष्ट अभिनेता.
8 बेल बॉटमसाठी – लारा दत्ता सहाय्यक भूमिकेतील सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री
9 अँटिम: द फायनल ट्रुथसाठी आयुष शर्मा – नकारात्मक भूमिकेती सर्वोत्कृष्ट अभिनेता.
10 समीक्षक सर्वोत्कृष्ट चित्रपट – सरदार उधम .
11 समीक्षक सर्वोत्कृष्ट अभिनेता – सिद्धार्थ मल्होत्रा शेरशाहसाठी.
12 समीक्षक सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री – कियारा अडवाणी. .
13 लोकांची निवड सर्वोत्कृष्ट अभिनेता – अभिमन्यू दासानी. .
14 पीपल्स चॉइस सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री -राधिका मदान Tadap साठी. .
15 सर्वोत्कृष्ट पदार्पण करणारा – अहान शेट्टी. .
16 सर्वोत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय फीचर फिल्म – एक और दौर
17 सर्वोत्कृष्ट वेब सीरीज – कँडी
18 वेब सिरीजमधील सर्वोत्कृष्ट अभिनेता – मनोज बाजपेयी ‘द फॅमिली मॅन 2’ साठी
१९ वेब सिरीजमधील रवीना टंडन – अरण्यकसाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री वर्षातील.
20 दूरदर्शन मालिका – अनुपमा.
21 दूरदर्शन मालिकेतील – शाहीर शेख काही रंग प्यार के ऐसे भी साठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेता कुंडली भाग्यासाठी.
22 दूरदर्शन मालिकेतील सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री – श्रद्धा आर्या
23 दूरचित्रवाणी मालिकेतील कुंडली भाग्यासाठी – धीरज धूपर सर्वात प्रॉमिसिंग अभिनेता.
24 अनुपमासाठी टेलिव्हिजन मालिकेतील सर्वात प्रॉमिसिंग अभिनेत्री – रुपाली गांगुली.
25 सर्वोत्कृष्ट लघुपट – पाउली. .
26 सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक पुरुष – विशाल मिश्रा.
27 सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायिका – कनिका कपूर हसीन दिलरुबासाठी.
28 सर्वोत्कृष्ट सिनेमॅटोग्राफर – जयकृष्ण गुम्माडी